✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.

مقدمه

به عنوان جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات، یکی از پرتکرارترین مراجعات زنان به مطب من، دردهایی است که از ناحیه کمر یا لگن شروع می شود و به باسن، ران یا ساق پا تیر می کشد. بسیاری از این بیماران تصور می کنند مشکلشان فقط خستگی، درد قاعدگی یا درد عضلانی است، در حالی که در واقع با سیاتیک درگیر هستند. شناخت علائم سیاتیک در زنان اهمیت بالایی دارد، چون در بسیاری از موارد، تشخیص دیرهنگام باعث مزمن شدن درد و آسیب عصبی پایدار می شود. در این مطلب تلاش کرده ام به زبان ساده و دقیق، علائم سیاتیک در زنان را توضیح بدهم تا بتوانید به موقع برای درمان اقدام کنید.

سیاتیک چیست و چرا در زنان اهمیت دارد

سیاتیک به درد یا علائمی گفته می شود که در اثر فشار، التهاب یا تحریک عصب سیاتیک ایجاد می شود. عصب سیاتیک بزرگ ترین عصب بدن است که از پایین کمر شروع شده، از لگن و باسن عبور می کند و به پشت ران، ساق و کف پا می رسد.
در زنان، به دلیل تفاوت های آناتومیک لگن، تغییرات هورمونی، بارداری، زایمان و حتی برخی الگوهای نشستن یا فعالیت روزمره، علائم سیاتیک می تواند متفاوت یا گمراه کننده باشد و گاهی با دردهای زنانه اشتباه گرفته شود.

شایع ترین علائم سیاتیک در زنان

درد تیرکشنده از کمر به پا

مهم ترین و کلاسیک ترین علامت سیاتیک، دردی است که از ناحیه کمر یا لگن شروع می شود و به یک سمت باسن، ران و ساق پا انتشار پیدا می کند. این درد معمولا یک طرفه است و در زنان اغلب به صورت تیرکشنده، سوزشی یا برق آسا توصیف می شود.

درد لگن و باسن که با نشستن تشدید می شود

بسیاری از زنان به دلیل درد لگنی به پزشک مراجعه می کنند، در حالی که منشأ درد عصبی است. نشستن طولانی، مخصوصا روی سطوح سفت یا هنگام رانندگی، می تواند درد سیاتیک را تشدید کند.

بی حسی یا گزگز در پا

بی حسی، مور مور شدن یا احساس سوزن سوزن شدن در ران، ساق یا کف پا از علائم مهم سیاتیک است. در زنان، این علامت گاهی با مشکلات گردش خون یا کمبود ویتامین اشتباه گرفته می شود.

ضعف عضلانی پا

در موارد پیشرفته تر، فشار روی عصب سیاتیک باعث ضعف عضلات پا می شود. ممکن است خانم ها احساس کنند پا زود خسته می شود، روی پنجه یا پاشنه پا راه رفتن برایشان سخت شده یا تعادلشان کاهش یافته است.

دردی که با سرفه یا عطسه بدتر می شود

اگر هنگام سرفه، عطسه یا زور زدن در دستشویی، درد کمر یا پا تشدید می شود، این موضوع به نفع درگیری عصبی و سیاتیک است و باید جدی گرفته شود.

علائم خاص سیاتیک در زنان

ارتباط درد با سیکل قاعدگی

در برخی زنان، علائم سیاتیک در دوران قاعدگی تشدید می شود. این موضوع به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش التهاب بافت هاست و ممکن است باعث شود درد سیاتیک با دردهای قاعدگی اشتباه شود.

درد سیاتیک در بارداری

بارداری یکی از عوامل مهم بروز یا تشدید سیاتیک در زنان است. افزایش وزن، تغییر مرکز ثقل بدن و فشار رحم روی اعصاب لگنی می تواند باعث درد سیاتیک شود. این درد معمولا از سه ماهه دوم بارداری شروع می شود.

اشتباه گرفتن با دردهای زنانگی

درد سیاتیک در زنان گاهی به شکل درد عمیق لگن، کشاله ران یا حتی درد شبیه تخمدان بروز می کند. به همین دلیل برخی بیماران مدت ها تحت درمان های زنان قرار می گیرند، بدون آن که مشکل اصلی که عصبی است تشخیص داده شود.

تفاوت علائم سیاتیک با کمردرد ساده در زنان

کمردردهای ساده معمولا موضعی هستند و به پا انتشار ندارند. اما در سیاتیک، درد مسیر مشخصی دارد و همراه با علائم عصبی مثل بی حسی یا گزگز است. همچنین درد سیاتیک اغلب با تغییر وضعیت بدن تغییر می کند و با نشستن طولانی یا خم شدن بدتر می شود.

چه زمانی علائم سیاتیک در زنان خطرناک است

در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، مراجعه فوری به پزشک ضروری است
ضعف پیشرونده پا
بی اختیاری ادرار یا مدفوع
بی حسی شدید در ناحیه تناسلی یا داخل ران
درد بسیار شدید و غیرقابل تحمل که با درمان های معمول کاهش نمی یابد
این علائم می توانند نشانه فشار شدید روی اعصاب و یک وضعیت اورژانسی باشند.

علت های شایع سیاتیک در زنان

بیرون زدگی یا فتق دیسک کمر
تنگی کانال نخاعی
اسپاسم یا التهاب عضله پیریفورمیس
بارداری و تغییرات بعد از زایمان
اضافه وزن و سبک زندگی کم تحرک
نشستن های طولانی مدت و وضعیت نامناسب بدن

چگونه سیاتیک در زنان تشخیص داده می شود

تشخیص سیاتیک بر اساس شرح حال دقیق، معاینه عصبی و در صورت نیاز تصویربرداری انجام می شود. ام آر آی ستون فقرات کمری بهترین روش برای بررسی علت فشار روی عصب سیاتیک است. در بسیاری از زنان، تشخیص دقیق باعث می شود از درمان های اشتباه و طولانی مدت جلوگیری شود.

درمان علائم سیاتیک در زنان

درمان سیاتیک بسته به شدت علائم و علت آن متفاوت است. در اغلب موارد، درمان غیرجراحی شامل
اصلاح فعالیت های روزمره
دارودرمانی هدفمند
فیزیوتراپی تخصصی
کاهش وزن در صورت نیاز
آموزش نحوه صحیح نشستن و خوابیدن است
جراحی فقط در موارد خاص و مقاوم به درمان یا وجود علائم عصبی شدید توصیه می شود.

سوال پرتکرار بیماران

آیا سیاتیک در زنان بدون جراحی درمان می شود؟

پاسخ پزشک
در بیشتر زنان، سیاتیک بدون نیاز به جراحی قابل درمان است. اگر تشخیص به موقع انجام شود و بیمار درمان اصولی شامل دارو، فیزیوتراپی و اصلاح سبک زندگی را دنبال کند، معمولا علائم طی چند هفته تا چند ماه به طور قابل توجهی کاهش می یابد. جراحی تنها زمانی مطرح می شود که درد شدید و مداوم باشد یا ضعف عصبی و علائم خطر ایجاد شود.

جمع بندی

علائم سیاتیک در زنان می تواند به شکل های مختلف و گاهی گمراه کننده بروز کند. درد تیرکشنده به پا، بی حسی، گزگز و ضعف عضلانی از نشانه های مهمی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. تشخیص دقیق و درمان به موقع، کلید جلوگیری از مزمن شدن درد و آسیب عصبی است. اگر به این علائم دچار هستید، بررسی تخصصی توسط پزشک ستون فقرات می تواند مسیر درمان را کوتاه تر و موثرتر کند.