✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.
 

مقدمه

درد سیاتیک یکی از شایع ترین دلایل مراجعه بیماران به متخصصان مغز و اعصاب و ستون فقرات است. این درد معمولا از ناحیه کمر یا لگن شروع می شود و به باسن، ران و گاهی تا ساق و کف پا انتشار پیدا می کند. وقتی درمان های غیرجراحی مثل دارودرمانی، فیزیوتراپی یا تزریق جواب نمی دهند، بیماران به دنبال راه حل قطعی تری هستند. یکی از روش هایی که زیاد درباره آن سوال می شود، جراحی سیاتیک با لیزر است. در این مقاله به صورت شفاف و علمی توضیح می دهم که جراحی سیاتیک با لیزر دقیقا چیست، برای چه افرادی مناسب است، چه مزایا و محدودیت هایی دارد و چه انتظاری باید از آن داشت.
 

سیاتیک دقیقا چیست و چرا درد ایجاد می کند

عصب سیاتیک بزرگ ترین عصب بدن است که از ناحیه کمر خارج می شود و تا پا ادامه دارد. شایع ترین علت درد سیاتیک، بیرون زدگی یا فتق دیسک بین مهره ای است. دیسک بیرون زده به ریشه عصب فشار وارد می کند و باعث درد، گزگز، بی حسی یا ضعف پا می شود. در برخی بیماران تنگی کانال نخاعی، لغزش مهره ها یا خارهای استخوانی نیز می توانند عامل فشار روی عصب سیاتیک باشند.

جراحی سیاتیک با لیزر چیست

اصطلاح جراحی سیاتیک با لیزر بیشتر یک عنوان عمومی است تا یک تکنیک واحد. در واقع منظور از آن، روش های کم تهاجمی جراحی دیسک است که در برخی مراحل از انرژی لیزر استفاده می شود. در این روش ها هدف اصلی کاهش فشار از روی عصب سیاتیک است، نه درمان خود عصب.

در شایع ترین حالت، لیزر برای تبخیر یا کاهش حجم بخش بیرون زده دیسک استفاده می شود تا فشار از روی ریشه عصبی برداشته شود. این کار معمولا از طریق یک سوزن یا برش بسیار کوچک انجام می شود.

آیا جراحی سیاتیک با لیزر همان عمل باز دیسک است

خیر. جراحی باز دیسک با برش بزرگ تر، کنار زدن عضلات و دسترسی مستقیم به دیسک انجام می شود. جراحی با لیزر در دسته جراحی های کم تهاجمی قرار می گیرد و برش پوستی بسیار کوچکی دارد. با این حال، این موضوع به معنای برتری مطلق لیزر نسبت به جراحی باز نیست. هر کدام اندیکاسیون مشخص خود را دارند.

چه کسانی کاندید مناسب جراحی سیاتیک با لیزر هستند

بر اساس تجربه بالینی و شواهد علمی، همه بیماران سیاتیکی برای جراحی با لیزر مناسب نیستند. بهترین کاندیدها معمولا ویژگی های زیر را دارند:

دیسک کمر خفیف تا متوسط
بیرون زدگی دیسک بدون پارگی شدید
عدم وجود تنگی شدید کانال نخاعی
عدم وجود لغزش شدید مهره
عدم پاسخ به درمان های غیرجراحی پس از چند هفته تا چند ماه
علائم عصبی قابل کنترل بدون ضعف پیشرونده شدید

در بیمارانی که دیسک بسیار بزرگ، پارگی آزاد دیسک یا تنگی شدید کانال دارند، جراحی با لیزر معمولا انتخاب مناسبی نیست.

مراحل انجام جراحی سیاتیک با لیزر

این عمل معمولا تحت بی حسی موضعی یا بیهوشی سبک انجام می شود. پس از ضدعفونی پوست، یک سوزن یا ابزار باریک تحت هدایت تصویربرداری وارد فضای دیسک می شود. سپس با استفاده از انرژی لیزر، بخشی از هسته دیسک تبخیر یا کوچک می شود. این کاهش حجم باعث کم شدن فشار روی عصب سیاتیک می گردد.

کل زمان عمل کوتاه است و در بسیاری از موارد بیمار همان روز مرخص می شود.

مزایای جراحی سیاتیک با لیزر
برش بسیار کوچک پوستی
خونریزی حداقلی
درد کمتر بعد از عمل
دوره نقاهت کوتاه تر نسبت به جراحی باز
بازگشت سریع تر به فعالیت های روزمره در بیماران انتخاب شده

محدودیت ها و واقعیت های مهم درباره لیزر

اینجا لازم است صادقانه و بدون اغراق صحبت شود. لیزر معجزه نیست. جراحی سیاتیک با لیزر فقط در شرایط خاصی موثر است. تبلیغاتی که این روش را درمان قطعی همه انواع سیاتیک معرفی می کنند، علمی و درست نیستند.

در برخی بیماران، کاهش درد کامل اتفاق نمی افتد یا پس از مدتی علائم بازمی گردد. همچنین اگر علت اصلی درد سیاتیک عامل دیگری غیر از دیسک باشد، لیزر کمکی نخواهد کرد.

مقایسه جراحی سیاتیک با لیزر و جراحی کلاسیک دیسک

این جدول نشان می دهد که انتخاب روش جراحی باید بر اساس شرایط بیمار باشد، نه صرفا علاقه به لیزر.

دوره نقاهت بعد از جراحی سیاتیک با لیزر

پس از عمل، استراحت نسبی برای چند روز توصیه می شود. بیمار معمولا می تواند در مدت کوتاهی راه برود. رعایت اصول صحیح نشستن، بلند کردن اجسام و انجام تمرینات تجویزی نقش مهمی در نتیجه نهایی دارد. فیزیوتراپی در برخی بیماران ضروری است.

چه زمانی جراحی با لیزر توصیه نمی شود

وجود ضعف شدید و پیشرونده پا
اختلال کنترل ادرار یا مدفوع
تنگی شدید کانال نخاعی
لغزش شدید مهره
پارگی آزاد و بزرگ دیسک

در این شرایط، تاخیر در جراحی مناسب می تواند باعث آسیب دائمی عصب شود.

جمع بندی از نگاه یک جراح مغز و اعصاب و دیسک

جراحی سیاتیک با لیزر یک ابزار درمانی مفید در گروه خاصی از بیماران است، نه یک راه حل عمومی برای همه. مهم ترین اصل در درمان سیاتیک، تشخیص دقیق علت درد و انتخاب روش درمانی متناسب با شرایط هر بیمار است. تصمیم درست زمانی گرفته می شود که بیمار، بدون تاثیر تبلیغات، اطلاعات واقعی و علمی را بداند و با پزشک متخصص خود مشورت کند.