✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.
مقدمه

به عنوان جراحی که هر روز بیماران مبتلا به درد سیاتیک را ویزیت می کنم، اولین نکته ای که باید روشن شود این است که چیزی به نام گرفتگی رگ سیاتیک وجود ندارد. سیاتیک یک عصب بزرگ است و وقتی مردم می گویند رگ سیاتیک گرفته، منظورشان فشار وارد شدن به عصب سیاتیک است. این فشار معمولا به دلیل بیرون زدگی دیسک، ورم اطراف مفصل ها، التهاب عضلات عمقی لگن یا تنگی کانال نخاعی ایجاد می شود. بنابراین راه حل فقط کاهش درد نیست، باید علت فشار برطرف شود.
 

سیاتیک وقتی می گیرد چه علائمی دارد؟

بیمار معمولا با یکی از این نشانه ها مراجعه می کند:

درد تیرکشنده از کمر به باسن و پشت پا
بی حسی یا سوزن سوزن شدن در ساق یا کف پا
ضعیف شدن عضلات پا
بدتر شدن درد با نشستن طولانی، خم شدن یا بلند کردن اجسام
در برخی موارد درد یکباره و شدید است؛ در برخی دیگر، آرام و تدریجی شروع می شود.

سیاتیک بگیره چه کار فوری باید بکنیم؟

در قدم اول هدف این است که التهاب کم شود و فشار روی عصب کمتر گردد. توصیه های زیر راهکارهای فوری و قابل انجام در خانه هستند:

استراحت مطلق نکنید
فعالیت های شدید را حذف کنید، اما در تخت ماندن طولانی درد را بدتر می کند. چند دقیقه راه رفتن آرام در روز بهتر از دراز کشیدن طولانی است.

کمپرس گرم یا سرد استفاده کنید
اگر درد تازه شروع شده، 48 ساعت اول کمپرس سرد مناسب تر است. بعد از آن، گرمای ملایم به کاهش اسپاسم عضلانی کمک می کند.

داروهای ضد التهاب
ایبوپروفن، ناپروکسن یا دیکلوفناک می توانند التهاب را کم کنند. اما اگر بیماری گوارشی، کلیوی یا قلبی دارید باید با نظر پزشک مصرف شوند.

اصلاح وضعیت نشستن
نشستن روی مبل های نرم یا حالت قوز کرده فشار دیسک را بیشتر می کند. روی صندلی سفت با تکیه گاه مناسب بنشینید.

حرکات کششی بسیار سبک
کشش عضله پیریفورمیس و همسترینگ، اگر درست انجام شود، می تواند فشار روی عصب را کم کند.

چه زمانی باید حتما به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر هر یک از موارد زیر رخ بدهد، مراجعه فوری لازم است:

درد شدید و مداوم بیش از چند روز
بی حسی پایدار در ساق یا کف پا
ضعف عضلانی مثل کشیدن پا یا افت پا
مشکل در کنترل ادرار یا مدفوع (اورژانسی است)
تاریخچه ضربه یا سقوط قبل از شروع درد
در این شرایط احتمال فشار جدی تر روی عصب وجود دارد و ممکن است نیاز به تصویربرداری مانند ام آر آی باشد.

درمان های پزشکی برای وقتی سیاتیک می گیرد

روش های درمانی همیشه بسته به علت انتخاب می شوند. در تجربه بالینی من، درمان ها معمولا این مراحل را طی می کنند:

داروهای تخصصی
اگر درد شدید باشد، داروهای ضد التهاب قوی تر، شل کننده عضلانی یا داروهای مخصوص درد های عصبی تجویز می شوند.

فیزیوتراپی حرفه ای
درمان دستی، تمرین درمانی، تقویت عضلات مرکزی بدن و تکنیک های کشش کنترل شده، از مؤثرترین درمان ها هستند. درمان بدون اصلاح عضلات اطراف ستون فقرات معمولا دوام ندارد.

تزریق های تخصصی
اگر التهاب شدید باشد، تزریق اپیدورال یا تزریق اطراف ریشه عصب می تواند التهاب را در چند روز کم کند. این تزریق ها فقط باید توسط متخصص انجام شود.

درمان جراحی
جراحی آخرین گزینه است. اگر دیسک آنقدر بیرون زده باشد که باعث ضعف عضله یا بی اختیاری ادرار شود، جراحی ضروری است. در غیر این صورت، درمان های غیرجراحی اغلب نتیجه می دهند.

در خانه چه کنیم که سیاتیک دوباره نگیرد؟

بعد از کنترل درد، بیمار باید چند اصل ساده اما مهم را رعایت کند:

پرهیز از نشستن طولانی
کار پشت میز را هر 30 تا 45 دقیقه یک بار با چند قدم راه رفتن قطع کنید.

تقویت عضلات مرکزی بدن
ضعیف بودن عضلات کمر و شکم یکی از رایج ترین دلایل عود سیاتیک است.

کاهش وزن اضافه
فشار وارد شده به ستون فقرات در افراد دارای اضافه وزن به طور قابل ملاحظه ای بیشتر است.

بلند کردن اجسام به روش درست
زانوی خود را خم کنید، جسم را نزدیک بدن نگه دارید و از چرخاندن ناگهانی پرهیز کنید.

انتخاب تشک مناسب
تشک بیش از حد نرم یا بیش از حد سفت، هر دو باعث تحریک درد می شوند. تشک استاندارد با سفتی متوسط مناسب تر است.

چه چیزی درباره سیاتیک باور غلط است؟

چند مورد که در کلینیک زیاد می شنوم:

فکر می کنند سیاتیک همیشه به جراحی نیاز دارد
در حالی که معمولا بدون جراحی درمان می شود.

فکر می کنند درد پا یعنی پیچ خوردگی عضله
در حالی که درد تیر کشنده از کمر به پا تقریبا همیشه مربوط به عصب است.

فکر می کنند استراحت مطلق بهترین درمان است
در واقع یکی از بدترین کارهاست و روند بهبودی را کند می کند.

جمع بندی

وقتی سیاتیک می گیرد، باید بدانیم مشکل از فشار روی عصب است، نه گرفتگی یک رگ. اگر در چند روز اول به روش های درست التهاب کم شود، در بیشتر بیماران درد بدون جراحی برطرف می شود. اما اگر علائم عصبی مانند بی حسی یا ضعف ایجاد شد، مراجعه زودهنگام به جراح مغز و اعصاب ضروری است تا آسیب دائمی به عصب ایجاد نشود.