✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.
مقدمه
بسیاری از بیماران من بعد از تشخیص دیسک کمر از من می‌پرسند: «آیا رقص برای دیسک کمر ضرر دارد؟» این سوال طبیعی است، چون رقص هم یک فعالیت لذت‌بخش و فرهنگی است و هم نوعی ورزش محسوب می‌شود. اما وقتی ستون فقرات دچار آسیب یا بیرون‌زدگی دیسک می‌شود، باید با دقت بیشتری به انتخاب حرکات و فعالیت‌های بدنی توجه کنیم. در این مطلب، به زبان ساده برای شما توضیح می‌دهم که رقص چه تاثیری بر دیسک کمر دارد، چه حرکاتی خطرناک هستند، چه مواردی بی‌خطر یا حتی مفید محسوب می‌شوند و در چه شرایطی باید از رقص اجتناب کنید.
دیسک کمر و نقش آن در حرکت
ستون فقرات از مهره‌ها تشکیل شده و بین هر دو مهره یک دیسک قرار دارد. دیسک مانند یک بالشتک نرم است که فشارها را جذب می‌کند و به حرکت انعطاف می‌دهد. وقتی دیسک دچار آسیب یا پارگی شود، می‌تواند روی ریشه‌های عصبی فشار بیاورد و علائمی مانند کمر درد، بی‌حسی یا گزگز پا ایجاد کند.
در چنین شرایطی هر فعالیتی که فشار بیش از حد یا حرکات ناگهانی به کمر وارد کند، می‌تواند وضعیت را بدتر کند. رقص نیز بسته به نوع آن، ممکن است ملایم یا شدید باشد و بنابراین اثرات متفاوتی روی دیسک دارد.
رقص و دیسک کمر: آیا همیشه مضر است؟
خیر. رقص به خودی خود برای همه بیماران دیسک کمر مضر نیست. باید به سه نکته کلیدی توجه کرد:
نوع رقص: حرکات آرام، نرم و با کنترل مناسب می‌توانند مشابه حرکات ورزشی سبک و حتی مفید باشند. اما رقص‌هایی که پرش، خم شدن‌های سریع، حرکات چرخشی ناگهانی یا حرکات شدید لگن دارند، فشار زیادی بر دیسک می‌آورند.
مرحله بیماری: در دوران حاد (وقتی کمر درد شدید و تیرکشنده به پا دارید)، رقص و هر فعالیت فیزیکی شدید ممنوع است. در مراحل بهبودی یا زمانی که درد کنترل شده است، با نظر پزشک می‌توان حرکات ملایم را آغاز کرد.
شرایط فردی: سن، وزن، انعطاف‌پذیری بدن، قدرت عضلات شکم و کمر و حتی نوع کفش نقش مهمی در تحمل فعالیت دارند.
چه حرکاتی در رقص برای دیسک کمر مضر است؟
پرش‌های مکرر و فرودهای سنگین روی زمین
خم شدن ناگهانی به جلو یا عقب
حرکات چرخشی سریع ستون فقرات
حرکات شدید لگن و کمر که بدون حمایت عضلات شکم انجام شود
حرکات طولانی‌مدت بدون استراحت
این نوع حرکات می‌توانند فشار داخل دیسک را افزایش دهند و باعث تشدید بیرون‌زدگی یا تحریک عصب شوند.
چه نوع رقص یا حرکاتی بی‌خطرتر هستند؟
حرکات آرام و کنترل‌شده در محدوده طبیعی بدن
رقص‌هایی که بیشتر بر روی حرکت دست‌ها و پاها تمرکز دارند و فشار کمی بر کمر می‌آورند
رقص‌های سنتی آرام یا حرکات موزون ملایم که مانند پیاده‌روی سریع اثر دارند
حرکاتی که همراه با کنترل تنفس و وضعیت بدن هستند
تجربه بالینی من
بیمارانی داشته‌ام که با رقص‌های ملایم سنتی یا حرکات نرم توانسته‌اند روحیه بهتری پیدا کنند و حتی انعطاف بدنی‌شان بهبود یافته است. اما در مقابل، برخی بیماران با انجام رقص‌های پرشی یا حرکات تند دوباره دچار عود دیسک شدند و حتی نیاز به جراحی پیدا کردند. این نشان می‌دهد که انتخاب نوع حرکت اهمیت بسیار زیادی دارد و نباید به صورت خودسرانه تصمیم گرفت.
چه زمانی باید از رقص اجتناب کنید؟
در دوره درد شدید یا عود ناگهانی کمر درد
وقتی درد به پا تیر می‌کشد یا بی‌حسی و ضعف عضلانی دارید
پس از جراحی دیسک تا زمانی که پزشک اجازه نداده است
در صورت اضافه‌وزن بالا یا ضعف شدید عضلات شکم و کمر
توصیه‌های ایمنی اگر علاقه‌مند به رقص هستید
همیشه بدن را پیش از شروع رقص با حرکات کششی ملایم گرم کنید
از کفش مناسب با کفی نرم استفاده کنید
مدت زمان رقص را کوتاه نگه دارید (مثلا 10 تا 15 دقیقه) و به تدریج افزایش دهید
به صدای بدن خود گوش دهید: اگر درد یا فشار احساس کردید، بلافاصله توقف کنید
در صورت داشتن دیسک کمر فعال، پیش از شروع رقص حتما با پزشک مشورت کنید
جمع‌بندی
رقص می‌تواند هم مفید باشد و هم مضر؛ همه چیز به نوع رقص، شدت حرکات و شرایط فرد بستگی دارد. برای بیمارانی که دیسک کمر دارند، حرکات نرم و کنترل‌شده در زمان بهبودی می‌توانند بی‌خطر باشند. اما حرکات شدید و ناگهانی می‌توانند باعث بدتر شدن وضعیت شوند. بنابراین توصیه می‌کنم هرگز بدون نظر پزشک فعالیت جدیدی را شروع نکنید و در صورت بروز هرگونه درد یا علائم عصبی، فعالیت را متوقف کنید.
به عنوان جراح مغز و اعصاب و دیسک، تجربه من نشان داده است که رعایت اصول ساده می‌تواند به بیماران کمک کند زندگی فعال و شادابی داشته باشند بدون اینکه به ستون فقرات آسیب وارد شود.
