✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.


مقدمه

در این مطلب می‌خواهم به یکی از پرسش‌های پرتکرار بیماران پاسخ دهم: آیا دیسک کمر می‌تواند باعث ورم پا شود؟ این موضوع به ظاهر ساده، در واقع ارتباط مستقیمی با سلامت ستون فقرات و عصب‌های کمر دارد.
 

ارتباط دیسک کمر با پا

دیسک‌های کمر همان بالشتک‌های بین مهره‌ای هستند که نقش ضربه‌گیر را دارند. وقتی دیسک آسیب ببیند یا بیرون‌زدگی پیدا کند، می‌تواند به ریشه‌های عصبی فشار وارد کند. این فشار اغلب با علائمی مثل درد کمر، درد تیرکشنده به پا، بی‌حسی یا گزگز همراه است.
اما در کنار این علائم عصبی، بعضی بیماران متوجه ورم پا می‌شوند و اینجاست که سوال اصلی شکل می‌گیرد.

آیا دیسک کمر به تنهایی باعث ورم پا میشود؟

در اغلب موارد، دیسک کمر به تنهایی عامل اصلی ورم پا نیست. ورم پا بیشتر به مشکلات جریان خون یا اختلالات سیستم لنفاوی مربوط می‌شود. با این حال، شرایط خاصی وجود دارد که دیسک کمر می‌تواند به طور غیر مستقیم باعث ورم شود:

1. فشار شدید بر عصب‌ها
   اگر عصب سیاتیک یا عصب‌های دیگر به شدت تحت فشار باشند، حرکت و عملکرد عضلات پا مختل می‌شود. این اختلال می‌تواند باعث کاهش پمپاژ خون در پا و در نتیجه ورم شود.

2. بی‌حرکتی طولانی‌مدت
   بیمارانی که به دلیل درد دیسک، مدت طولانی بی‌حرکت می‌مانند، جریان خون پایشان کند می‌شود و این حالت می‌تواند به ورم منجر شود.

3. التهاب و واکنش بدن
   در مواردی، بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک با التهاب شدید همراه است. این التهاب می‌تواند در مسیر عصبی و عضلانی باعث اختلال گردش خون در پا شود.

سایر علل شایع ورم پا

لازم است توجه داشته باشیم که بیشتر مواقع ورم پا ناشی از عوامل دیگری است و نباید همه چیز را به دیسک کمر نسبت داد. مهم‌ترین علل عبارتند از:

• مشکلات قلبی یا نارسایی قلب

• بیماری‌های کلیوی

• نارسایی واریسی یا انسداد عروق پا

• بیماری‌های کبدی

• اختلالات غدد یا مصرف بعضی داروها

• مشکلات سیستم لنفاوی

به همین دلیل اگر دچار ورم پا هستید، باید علت دقیق آن بررسی شود.

چگونه تشخیص دهیم که ورم پا به دیسک کمر مربوط است؟

برای افتراق این موضوع معمولا به چند نکته توجه می‌کنیم:

• وجود همزمان درد تیرکشنده از کمر به پا

• احساس بی‌حسی یا گزگز همراه با ورم

• ضعف عضلانی پا

• شدت گرفتن علائم هنگام نشستن یا ایستادن طولانی

در چنین شرایطی احتمال ارتباط ورم با دیسک کمر بیشتر است.

بررسی و تشخیص توسط پزشک

تشخیص علت ورم پا تنها با معاینه و بررسی تخصصی امکان‌پذیر است. ابزارهایی که معمولا استفاده می‌کنیم عبارتند از:

• MRI ستون فقرات کمری برای بررسی دیسک

• سونوگرافی عروق پا برای بررسی گردش خون

• آزمایش خون و بررسی عملکرد کلیه و کبد

این بررسی‌ها کمک می‌کند علت اصلی مشخص شود و درمان درست انتخاب گردد.

درمان ورم پا در بیماران مبتلا به دیسک کمر

درمان همیشه بر اساس علت اصلی انجام می‌شود. اگر دیسک کمر باعث فشار روی عصب و در نتیجه ورم شده باشد، درمان دیسک می‌تواند مشکل را برطرف کند. روش‌ها شامل:

• درمان دارویی و ضد التهاب‌ها

• فیزیوتراپی و ورزش‌های تخصصی برای بهبود حرکت و گردش خون

• تزریق در اطراف دیسک در موارد انتخابی

• جراحی دیسک در شرایطی که علائم شدید یا مقاوم باشند

همزمان، برای کاهش ورم پا می‌توان از توصیه‌های زیر استفاده کرد:

• بالا نگه داشتن پا در هنگام استراحت

• استفاده از جوراب‌های واریس

• پرهیز از نشستن یا ایستادن طولانی

• رعایت رژیم غذایی کم نمک

نکات مهم برای بیماران

1. ورم پا همیشه نشانه مستقیم دیسک کمر نیست.

2. گاهی دیسک و ورم همزمان وجود دارند اما ارتباطی با هم ندارند.

3. مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص علت اصلی ضروری است.

4. خوددرمانی یا بی‌توجهی می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند.

جمع‌بندی

به طور خلاصه، دیسک کمر معمولا باعث درد، بی‌حسی و ضعف پا می‌شود و تنها در شرایط خاص می‌تواند عامل ورم پا باشد. اغلب ورم پا ناشی از مشکلات قلبی، کلیوی یا عروقی است و باید با دقت بررسی شود. بنابراین اگر با دیسک کمر درگیر هستید و دچار ورم پا شده‌اید، توصیه می‌کنم بدون تأخیر به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق مشخص و درمان مناسب آغاز شود.

این مطلب با هدف افزایش آگاهی عمومی نوشته شد و جایگزین معاینه و توصیه پزشکی حضوری نیست. در صورت وجود علائم، بهترین کار مشورت مستقیم با متخصص مغز و اعصاب و دیسک است.