✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.
مقدمه
در این مطلب می‌خواهم به یکی از سوالات پرتکرار مادران باردار پاسخ دهم: اگر دیسک کمر دارم، بهتر است زایمان طبیعی انجام دهم یا سزارین؟
این سوال کاملا منطقی است و پاسخ آن به عوامل مختلفی بستگی دارد. تصمیم درست فقط با در نظر گرفتن شرایط پزشکی مادر، شدت آسیب دیسک، وضعیت جنین و نظر تیم درمان قابل اتخاذ است. در ادامه، به شما کمک می‌کنم تا با آگاهی بیشتر این مسیر را طی کنید.
دیسک کمر چیست و چرا در بارداری مهم می‌شود؟
دیسک کمر ساختاری بین مهره‌هاست که نقش ضربه‌گیر دارد. گاهی به دلیل فشار زیاد یا ضعف عضلات کمر، این دیسک دچار بیرون‌زدگی یا پارگی می‌شود و به عصب‌های اطراف فشار وارد می‌کند. این مشکل ممکن است باعث درد، بی‌حسی یا گزگز در پاها شود.
در دوران بارداری، به دلیل افزایش وزن جنین، تغییرات هورمونی، شل شدن رباط‌ها و تغییر مرکز ثقل بدن، فشار بیشتری به ستون فقرات وارد می‌شود. به همین دلیل، حتی خانم‌هایی که پیش از بارداری علائم خفیف دیسک داشته‌اند، ممکن است در این دوران دچار تشدید علائم شوند.
زایمان طبیعی و دیسک کمر: مزایا و خطرات
در زایمان طبیعی، مادر باید انقباضات رحمی را تحمل کرده و در مرحله نهایی، با فشار دادن، نوزاد را به دنیا بیاورد. این فشار به شکم و کمر منتقل می‌شود. اگر دیسک کمر شدید باشد یا فشار به عصب سیاتیک وارد شود، این مرحله می‌تواند با درد و حتی تشدید علائم عصبی همراه باشد.
مزایای زایمان طبیعی برای مادران با دیسک کمر:
عدم نیاز به جراحی و بیهوشی عمومی
بازگشت سریع‌تر بدن به حالت عادی
کاهش خطر عفونت
خطرات بالقوه:
افزایش فشار به کمر در هنگام زور زدن
احتمال تشدید بیرون‌زدگی دیسک
بروز دردهای عصبی جدید پس از زایمان
سزارین و دیسک کمر: مزایا و محدودیت‌ها
در زایمان سزارین، جنین با جراحی از شکم مادر خارج می‌شود. این روش به‌خصوص برای مادرانی که شرایط خاص دارند، از جمله دیسک‌های شدید، گزینه ایمن‌تری است.
مزایای سزارین در دیسک کمر شدید:
عدم نیاز به زور زدن و فشار به ستون فقرات
جلوگیری از بدتر شدن علائم عصبی
کنترل بهتر شرایط حین زایمان
محدودیت‌ها و معایب:
نیاز به بی‌حسی اسپاینال یا بیهوشی عمومی که ممکن است در بیماران با مشکلات ستون فقرات چالش‌برانگیز باشد
طولانی‌تر بودن دوران نقاهت
احتمال چسبندگی‌های داخلی و درد مزمن لگن
آیا دیسک کمر مانع زایمان طبیعی است؟
خیر، دیسک کمر به‌تنهایی مانعی برای زایمان طبیعی نیست. اما نکته مهم، شدت و محل درگیری دیسک است. در مواردی که دیسک به عصب سیاتیک فشار زیادی وارد کرده یا باعث ضعف عضلانی در پاها شده باشد، زایمان طبیعی ممکن است ریسک‌زا باشد.
من در تجربه کاری‌ام با خانم‌هایی روبه‌رو شده‌ام که با وجود داشتن دیسک خفیف، بدون مشکل زایمان طبیعی انجام داده‌اند. در مقابل، خانم‌هایی هم بوده‌اند که به دلیل درد شدید یا علائم عصبی، با تشخیص قطعی، تحت سزارین قرار گرفته‌اند.
نقش MRI در تصمیم‌گیری
انجام MRI کمری بدون تزریق در سه‌ماهه سوم بارداری، در صورت لزوم، می‌تواند اطلاعات دقیقی از وضعیت دیسک به ما بدهد. با بررسی نتایج MRI، امکان ارزیابی میزان بیرون‌زدگی دیسک، فشار به عصب‌ها و خطرات احتمالی در زمان زایمان فراهم می‌شود.
نظر تیم پزشکی تعیین‌کننده است
تصمیم بین زایمان طبیعی یا سزارین باید توسط یک تیم پزشکی متشکل از متخصص زنان، جراح مغز و اعصاب، و متخصص بیهوشی گرفته شود. گاهی با همکاری این تیم می‌توان حتی در موارد با ریسک متوسط، زایمان طبیعی ایمن داشت. در موارد دیگر، سزارین تصمیم منطقی‌تری است.
جمع‌بندی
اگر دیسک کمر دارید و باردار هستید، نگران نباشید. داشتن دیسک به معنای اجبار در سزارین نیست، اما نادیده گرفتن آن هم درست نیست. راه‌حل درست، بررسی دقیق شرایط شما و مشورت با پزشکان متخصص است.
نکات مهم برای تصمیم‌گیری بهتر:
شدت علائم کمر و پاها را به‌دقت ثبت و گزارش کنید.
در صورت نیاز MRI انجام دهید.
با پزشک مغز و اعصاب درباره وضعیت دیسک مشورت کنید.
از متخصص زنان بخواهید خطرات زایمان طبیعی را ارزیابی کند.
تصمیم نهایی را با نظر تیم پزشکی بگیرید.
تجربه من به عنوان جراح دیسک
در طول سال‌ها فعالیت پزشکی، بارها شاهد این بوده‌ام که تصمیم‌گیری درست در مورد نوع زایمان، جلوی عوارض جدی بعد از زایمان را گرفته است. گاهی اصرار به زایمان طبیعی در موارد دیسک پیشرفته، باعث تشدید آسیب و حتی نیاز به جراحی فوری پس از زایمان شده است.
از سوی دیگر، گاهی هم ترس بی‌مورد از دیسک باعث انجام سزارین غیرضروری شده است، در حالی که می‌توانست با حمایت و آمادگی مناسب، زایمان طبیعی انجام شود.
اگر شما هم دچار دیسک کمر هستید و قصد بارداری یا زایمان دارید، پیشنهاد می‌کنم حتما با پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید تا راه‌حل مناسبی برای شرایط خاص شما انتخاب شود. انتخاب آگاهانه، اولین گام برای یک زایمان ایمن و بدون عارضه است.
