✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.

مقدمه

به عنوان جراح مغز و اعصاب، همیشه به بیمارانم توضیح می‌دهم که موفقیت عمل دیسک گردن فقط به مهارت جراحی وابسته نیست؛ بخش زیادی از نتیجه به نحوه مراقبت بیمار بعد از عمل بستگی دارد. رعایت نکات بعد از جراحی به بهبود سریع‌تر، کاهش درد، جلوگیری از عفونت و بازگشت زودتر به فعالیت‌های عادی کمک می‌کند.
 

اهمیت مراقبت بعد از عمل دیسک گردن

جراحی دیسک گردن معمولاً زمانی انجام می‌شود که بیرون‌زدگی یا فتق دیسک باعث فشار روی نخاع یا ریشه‌های عصبی شده باشد. پس از عمل، عضلات، رباط‌ها و بافت‌های اطراف گردن نیاز به زمان برای ترمیم دارند. هرگونه بی‌احتیاطی در این دوره ممکن است باعث بازگشت درد یا آسیب مجدد شود.

مراقبت‌های اولیه در بیمارستان

در چند ساعت یا روز اول پس از عمل، وضعیت حیاتی، تنفس و حرکت اندام‌ها بررسی می‌شود. هدف این است که اطمینان حاصل شود هیچ فشاری روی نخاع یا عصب‌ها وجود ندارد.

• بیمار معمولاً تا چند ساعت پس از جراحی باید در تخت بماند.

• در بیشتر موارد، استفاده از گردنبند طبی (کالر) الزامی است تا گردن در وضعیت ثابت بماند.

• درد طبیعی است و با داروهای مسکن کنترل می‌شود.

• اگر جراحی با روش بسته یا لیزری انجام شده باشد، دوران بستری کوتاه‌تر خواهد بود.

مراقبت‌های خانگی بعد از ترخیص

بعد از مرخص شدن از بیمارستان، رعایت چند اصل ساده اما حیاتی است:

1. استفاده از گردنبند طبی:
   پزشک معمولاً توصیه می‌کند که گردنبند حداقل ۲ تا ۴ هفته استفاده شود. هدف این وسیله، جلوگیری از حرکات ناگهانی گردن است. در هنگام خواب نیز بهتر است گردنبند بسته بماند مگر آن‌که پزشک خلاف آن را توصیه کند.

2. نحوه خوابیدن:
   بهترین وضعیت خواب، دراز کشیدن به پشت با بالشتی کوچک زیر سر است. از بالش‌های بلند یا چندلایه که گردن را خم می‌کنند باید پرهیز شود. خوابیدن به پهلو با حفظ انحنای طبیعی گردن بلامانع است.

3. بلند شدن از تخت:
   برای جلوگیری از فشار ناگهانی به گردن، ابتدا باید به پهلو چرخید، سپس با کمک دست‌ها از تخت بلند شد.

4. راه رفتن و فعالیت روزمره:
   پیاده‌روی سبک از روزهای ابتدایی بعد از عمل توصیه می‌شود، اما فعالیت‌هایی که شامل خم شدن، چرخاندن یا بلند کردن جسم سنگین است باید حداقل تا شش هفته ممنوع باشد.

5. داروها:
   داروهای ضد درد و ضد التهاب را طبق دستور پزشک مصرف کنید و از مصرف خودسرانه داروهای مسکن قوی یا مکمل‌ها بپرهیزید.

تغذیه مناسب بعد از جراحی دیسک گردن

تغذیه سالم به ترمیم سریع‌تر بافت‌ها کمک می‌کند.

• مصرف پروتئین کافی (ماهی، مرغ، تخم‌مرغ، لبنیات) برای بازسازی عضلات ضروری است.

• میوه‌ها و سبزیجات تازه به تامین ویتامین C و A کمک می‌کنند که در ترمیم زخم‌ها نقش دارند.

• مایعات فراوان بنوشید تا از یبوست بعد از عمل جلوگیری شود، چون زور زدن در دفع می‌تواند فشار روی گردن را افزایش دهد.

• از غذاهای خیلی شور یا پرچرب پرهیز کنید تا تورم بافت‌ها کمتر شود.

نکات حرکتی و فیزیوتراپی

بعد از چند هفته، بسته به نوع جراحی، پزشک ممکن است جلسات فیزیوتراپی را تجویز کند. فیزیوتراپی به بهبود حرکت گردن، تقویت عضلات و پیشگیری از خشکی مفصل کمک می‌کند.
تمرین‌ها باید تدریجی و بدون درد انجام شوند. اگر هنگام تمرین دچار سرگیجه، گزگز یا بی‌حسی در بازوها شدید، باید فوراً پزشک را مطلع کنید.

هشدارهای مهم بعد از عمل دیسک گردن

به علائم زیر باید توجه ویژه داشته باشید و در صورت مشاهده هرکدام، سریع با جراح تماس بگیرید:

بازگشت به کار و فعالیت

زمان بازگشت به کار بستگی به نوع جراحی و شغل شما دارد:

• اگر کار سبک اداری دارید، معمولاً بعد از ۳ تا ۴ هفته می‌توانید برگردید.

• برای مشاغل فیزیکی و سنگین، این زمان ممکن است ۸ تا ۱۲ هفته طول بکشد.

• رانندگی معمولاً بعد از ۳ تا ۴ هفته و با تأیید پزشک مجاز است.

مراقبت از بخیه و زخم

• محل جراحی باید همیشه خشک و تمیز نگه داشته شود.

• پانسمان را طبق دستور پزشک تعویض کنید.

• دوش گرفتن معمولاً بعد از ۳ تا ۵ روز بلامانع است، به شرطی که زخم بسته باشد.

• خاراندن یا کندن بخیه‌ها ممنوع است.

بازگشت تدریجی به زندگی عادی

به طور معمول، بیماران تا سه ماه بعد از عمل احساس بهبودی کامل دارند. اما این مدت برای هر فرد متفاوت است.
در این دوره باید از انجام ورزش‌های سنگین، چرخاندن سریع گردن، یا کار طولانی با گوشی موبایل و لپ‌تاپ خودداری کنید.

نکته مهم دیگر حفظ وضعیت صحیح بدن است:

• در هنگام نشستن، پشت و گردن باید در یک راستا باشند.

• هنگام استفاده از موبایل، گوشی را بالا بیاورید تا سر به جلو خم نشود.

• در محل کار از صندلی ارگونومیک استفاده کنید.

توصیه پایانی پزشک

دوران نقاهت بعد از عمل دیسک گردن، مرحله‌ای حیاتی برای تثبیت نتیجه جراحی است. بیماران نباید عجله کنند یا احساس کنند چون دردشان کمتر شده می‌توانند فعالیت عادی را زود شروع کنند. تجربه نشان داده کسانی که طبق برنامه و توصیه پزشک پیش می‌روند، کمترین میزان عود و بهترین کیفیت زندگی را دارند.

اگر هر علامت غیرعادی، بی‌حسی یا ضعف جدید در اندام‌ها احساس کردید، حتماً با پزشک معالج تماس بگیرید. مراقبت دقیق، کلید بازگشت ایمن و کامل به زندگی روزمره است.