✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.
مقدمه
بسیاری از بیماران پس از جراحی دیسک گردن این سؤال را دارند که «چقدر باید استراحت کنم تا دوباره به زندگی عادی برگردم؟» پاسخ این سؤال بستگی به نوع عمل، شرایط عمومی بدن، سن بیمار و حتی سبک زندگی او دارد. اما در مجموع، استراحت به اندازه و بازگشت تدریجی به فعالیتها، کلید موفقیت در دوران نقاهت است. در ادامه، با جزئیات علمی و پزشکی، تمام نکاتی که باید بدانید را توضیح میدهم.
هدف از استراحت بعد از جراحی دیسک گردن
استراحت پس از عمل به بدن فرصت میدهد تا:
بافتهای اطراف نخاع و دیسک ترمیم شوند.
التهاب و تورم کاهش یابد.
عضلات گردن و شانهها دوباره به تعادل برسند.
از عوارضی مانند بازگشت درد یا جابجایی ایمپلنت جلوگیری شود.
اما استراحت نباید با بیتحرکی اشتباه گرفته شود. در پزشکی مدرن، بیحرکت ماندن طولانی مدت دیگر توصیه نمیشود، چون ممکن است باعث سفتی عضلات، درد مزمن و کاهش جریان خون شود.
مدت زمان استراحت پس از عمل دیسک گردن
بر اساس تجربه جراحی و شواهد بالینی، میانگین زمان استراحت بهصورت زیر است:
| نوع عمل دیسک گردن | مدت استراحت نسبی در خانه | زمان بازگشت به کار سبک | زمان بازگشت به فعالیت بدنی کامل |
|---|---|---|---|
| جراحی میکروسکوپی یا آندوسکوپی (بدون فیوژن) | ۱ تا ۲ هفته | ۳ تا ۴ هفته | حدود ۶ تا ۸ هفته |
| جراحی فیوژن (جوش دادن مهرهها) | ۳ تا ۴ هفته | ۶ تا ۸ هفته | حدود ۳ ماه |
| جراحی چندسطحی یا موارد شدید | ۴ تا ۶ هفته | حدود ۲ ماه | ۴ تا ۶ ماه |
این زمانها تخمینی است و تصمیم نهایی را پزشک بر اساس وضعیت واقعی هر بیمار میگیرد.
هفته اول بعد از عمل: دوره حساس
در هفته اول، استراحت باید کامل باشد اما به معنی دراز کشیدن مداوم نیست. بیمار باید:
طبق تجویز پزشک، از بالشهای مخصوص گردن استفاده کند.
روزی چند بار با کمک دیگران راه برود تا گردش خون حفظ شود.
از خم شدن، چرخاندن سریع گردن و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کند.
داروهای ضد التهاب و مسکن را طبق دستور مصرف کند.
استراحت بیش از حد در این دوره ممکن است باعث ضعف عضلات شود، بنابراین تعادل بین استراحت و حرکت ملایم بسیار مهم است.
هفته دوم تا چهارم: شروع بازتوانی ملایم
در این مرحله، بیمار معمولاً دیگر نیاز به استراحت مطلق ندارد.
پزشک ممکن است توصیه کند:
پیادهروی سبک را روزانه انجام دهید.
فعالیتهای روزمره مثل غذا خوردن و استحمام را خودتان انجام دهید.
تمرینات فیزیوتراپی گردن زیر نظر متخصص آغاز شود.
وضعیت نشستن و خوابیدن را رعایت کنید تا فشاری به مهرهها وارد نشود.
از رانندگی، کار با موبایل طولانیمدت یا خم شدن برای برداشتن وسایل باید پرهیز کرد.
بعد از یک ماه: بازگشت تدریجی به کار
اکثر بیماران بعد از حدود ۴ هفته میتوانند به کارهای سبک اداری برگردند.
اگر شغل شما نیاز به کار فیزیکی یا جابجایی بار دارد، بازگشت به کار باید با تأیید پزشک و پس از انجام عکسبرداری کنترل شده (MRI یا X-ray) انجام گیرد.
توصیه من به بیمارانم این است که:
هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه کار پشت میز، چند دقیقه بایستید و گردن را به آرامی حرکت دهید.
از صندلیهای ارگونومیک با تکیهگاه گردن استفاده کنید.
در محیط کار از استرس و فشار فیزیکی زیاد پرهیز کنید.
سه ماه بعد از جراحی: بازگشت به زندگی عادی
در اغلب موارد، بیماران بعد از سه ماه میتوانند فعالیتهای معمول مثل رانندگی، سفر، پیادهروی طولانی یا ورزشهای سبک را انجام دهند.
اما ورزشهایی مانند شنا، یوگا و دوچرخهسواری باید با مشورت پزشک و بعد از ارزیابی عضلات گردن آغاز شوند.
بازگشت کامل به فعالیت سنگین (مثل بدنسازی یا کار ساختمانی) معمولاً بین ۴ تا ۶ ماه طول میکشد.
نکات حیاتی در دوران نقاهت
حرکت ناگهانی ممنوع: حتی یک چرخش ناگهانی گردن ممکن است باعث تحریک ریشههای عصبی شود.
بالش مناسب: از بالش مخصوص گردن با ارتفاع کم استفاده کنید تا مهرهها در حالت طبیعی بمانند.
تغذیه مناسب: رژیم غذایی سرشار از پروتئین، ویتامین D، کلسیم و سبزیجات تازه به ترمیم بافتها کمک میکند.
قطع سیگار: نیکوتین روند جوش خوردن مهرهها را کند میکند.
نظارت پزشکی منظم: معاینه دورهای و عکس کنترلی برای پیشگیری از چسبندگی یا عفونت الزامی است.
فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک گردن
فیزیوتراپی در بازیابی توان حرکتی نقش کلیدی دارد.
در این دوره تمرینات زیر توصیه میشود:
تمرینات ایزومتریک گردن (فشار ملایم با مقاومت دست)
حرکات اصلاحی شانه و پشت برای بهبود تعادل عضلانی
تمرینات تنفسی جهت کاهش فشار در ناحیه گردن
ماساژ ملایم و درمان با امواج اولتراسوند برای کاهش التهاب
تأخیر در شروع فیزیوتراپی میتواند باعث خشکی مزمن گردن شود.
استراحت زیاد چه عوارضی دارد؟
استراحت طولانیمدت ممکن است باعث:
ضعف عضلات نگهدارنده گردن
درد مزمن در پشت شانهها
کاهش انعطاف مهرهها
کند شدن روند ترمیم استخوانی شود.
در مقابل، تحرک زودهنگام و بیاحتیاط هم میتواند منجر به بازگشت درد یا حتی آسیب به ساختار جراحی شود. تعادل بین این دو بسیار مهم است.
بازگشت به ورزش بعد از عمل دیسک گردن
زمان شروع ورزش بسته به نوع عمل متفاوت است. به طور کلی:
ورزشهای سبک (مثل پیادهروی) از هفته دوم مجازند.
ورزشهای متوسط (مثل شنا) از ماه سوم.
ورزشهای سنگین (مثل وزنهبرداری) بعد از ۴ تا ۶ ماه، با مجوز پزشک.
پیش از هر فعالیت ورزشی جدید، معاینه دقیق مهرهها و عصبها انجام شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در دوران نقاهت، اگر علائم زیر دیده شد باید فوراً پزشک را مطلع کنید:
بیحسی یا گزگز در دستها و پاها
درد شدید گردن یا شانه که با دارو آرام نمیشود
تب، تورم یا ترشح در محل جراحی
اختلال در کنترل ادرار یا مدفوع
این علائم ممکن است نشانه التهاب عصبی یا عفونت باشند و نیاز به بررسی فوری دارند.
جمعبندی پزشک
مدت زمان استراحت بعد از عمل دیسک گردن برای همه یکسان نیست، اما قاعده کلی این است:
استراحت مطلق کوتاهمدت، استراحت نسبی میانمدت، و بازگشت تدریجی به فعالیت در بلندمدت.
تجربه بالینی نشان داده بیمارانی که به توصیههای فیزیوتراپی و تغذیه عمل میکنند، معمولاً در سه ماه اول بدون عارضه به زندگی عادی بازمیگردند.
