✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.
مقدمه
در این مطلب می‌خواهم به زبانی ساده و علمی درباره جراحی دیسک گردن با لیزر توضیح بدهم؛ روشی که این روزها توجه بسیاری از بیماران را جلب کرده، اما پرسش‌های زیادی هم درباره آن وجود دارد.
دیسک گردن چیست و چرا دچار مشکل می‌شود؟
بین مهره‌های گردن، صفحاتی نرم و انعطاف‌پذیر وجود دارد که به آن‌ها دیسک بین‌مهره‌ای می‌گوییم. وظیفه دیسک، جذب فشار و کمک به حرکت روان گردن است.
وقتی یکی از این دیسک‌ها دچار آسیب، پارگی یا بیرون‌زدگی شود، به ریشه‌های عصبی یا حتی نخاع فشار می‌آورد و باعث علائمی مثل:
درد گردن یا شانه
گزگز یا بی‌حسی در دست‌ها
ضعف عضلانی
محدودیت حرکتی
می‌شود. در بیشتر بیماران، درمان با دارو، فیزیوتراپی یا تزریق، نتیجه‌بخش است، اما در بعضی موارد، نیاز به جراحی وجود دارد.
جراحی دیسک گردن با لیزر چیست؟
جراحی دیسک گردن با لیزر (Laser Cervical Discectomy) یک روش کم‌تهاجمی (Minimally Invasive) است که در آن با کمک پرتو لیزر و از طریق یک سوزن باریک، بخش کوچکی از دیسک بیرون‌زده یا متورم تبخیر می‌شود تا فشار از روی عصب برداشته شود.
در این روش نیازی به برش وسیع پوست یا بیهوشی عمومی نیست و بیمار معمولاً همان روز یا روز بعد مرخص می‌شود.
مراحل انجام جراحی دیسک گردن با لیزر
به‌طور خلاصه، مراحل این جراحی شامل موارد زیر است:
بی‌حسی موضعی در محل ورود سوزن
هدایت سوزن با دستگاه تصویربرداری (فلوروسکوپ یا سی‌تی‌گاید) تا محل دقیق دیسک
فرستادن فیبر لیزر از طریق سوزن به مرکز دیسک
تابش کنترل‌شده‌ی لیزر برای تبخیر حجم کوچکی از دیسک و کاهش فشار
خروج سوزن و پانسمان کوچک بدون نیاز به بخیه
کل عمل معمولاً کمتر از یک ساعت طول می‌کشد.
تفاوت جراحی لیزری با جراحی باز دیسک گردن
| ویژگی | جراحی لیزری | جراحی باز سنتی |
|---|---|---|
| نوع بیهوشی | موضعی یا سدیشن سبک | بیهوشی عمومی |
| اندازه برش | حدود ۲ تا ۳ میلی‌متر | چند سانتی‌متر |
| میزان درد پس از عمل | بسیار کم | متوسط تا زیاد |
| مدت بستری | چند ساعت تا یک روز | ۲ تا ۳ روز |
| برگشت به فعالیت عادی | ۳ تا ۷ روز | حدود ۳ تا ۶ هفته |
| احتمال آسیب به عضلات و بافت‌ها | بسیار کم | بیشتر |
| دقت تصویربرداری و کنترل | بالا | بالا اما با تهاجم بیشتر |
چه کسانی کاندید مناسب جراحی دیسک گردن با لیزر هستند؟
این روش برای همه بیماران مناسب نیست. در تجربه من، بهترین نتایج زمانی به‌دست می‌آید که:
بیرون‌زدگی دیسک خفیف تا متوسط باشد.
فشار روی عصب وجود داشته باشد اما نخاع درگیر نباشد.
بیمار به درمان‌های غیرجراحی (دارو، فیزیوتراپی، تزریق) پاسخ نداده باشد.
ساختار استخوانی گردن سالم و پایدار باشد.
در مقابل، اگر بیمار دچار پارگی کامل دیسک، تنگی شدید کانال نخاعی یا ضعف شدید اندام‌ها باشد، روش لیزری معمولاً مناسب نیست و باید از جراحی باز یا میکروسکوپی استفاده کرد.
مزایای جراحی دیسک گردن با لیزر
از دیدگاه علمی و بالینی، مهم‌ترین مزایای این روش عبارت‌اند از:
کاهش چشمگیر درد بعد از عمل
عدم نیاز به بیهوشی عمومی
برگشت سریع به زندگی روزمره
نداشتن برش بزرگ یا بخیه قابل مشاهده
کاهش احتمال عفونت یا خونریزی
دقت بالا در هدف‌گیری محل دیسک آسیب‌دیده
همچنین در بیماران مسن یا کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند (مثل دیابت یا فشار خون)، این روش امن‌تر محسوب می‌شود چون بدن فشار کمتری تحمل می‌کند.
معایب و محدودیت‌های این روش
در عین حال، جراحی دیسک گردن با لیزر محدودیت‌هایی دارد و نباید آن را راه‌حل جادویی برای همه دانست. برخی محدودیت‌ها شامل:
اثرگذاری کمتر در موارد پارگی کامل یا چندسطحی
نیاز به مهارت و تجربه بالا از سوی جراح
هزینه بالاتر نسبت به روش‌های سنتی
احتمال برگشت علائم در صورت انتخاب نادرست بیمار
بنابراین تصمیم نهایی باید بر اساس تصاویر MRI، معاینه دقیق و ارزیابی تخصصی انجام شود.
دوران نقاهت و مراقبت‌های بعد از جراحی
دوره بهبودی معمولاً کوتاه است، ولی برای نتیجه بهتر رعایت چند نکته ضروری است:
استراحت نسبی در ۲۴ ساعت اول
اجتناب از خم کردن یا چرخش ناگهانی گردن در هفته اول
شروع فیزیوتراپی ملایم پس از تأیید پزشک
پرهیز از کارهای سنگین و رانندگی طولانی تا ۲ هفته
مصرف دقیق داروهای تجویز شده
حضور در جلسات پیگیری پس از عمل
در اغلب بیماران، درد و گزگز در دست‌ها طی چند روز تا چند هفته بهبود پیدا می‌کند.
تجربه بالینی من
در بیش از یک دهه تجربه جراحی ستون فقرات، بیماران زیادی را دیده‌ام که از درد شدید گردن و بی‌حسی دست‌ها رنج می‌بردند، اما پس از انجام جراحی لیزری، توانستند در مدت کوتاهی به کار و زندگی روزمره بازگردند.
با این حال، من همیشه تأکید می‌کنم که انتخاب بیمار درست، مهم‌تر از نوع ابزار جراحی است. در بعضی موارد، ترکیب درمان‌های غیرجراحی با لیزر نتایج پایدارتری ایجاد می‌کند. هر بیمار باید به‌صورت اختصاصی و با توجه به ساختار ستون فقرات خودش بررسی شود.
تفاوت «لیزر درمانی» و «جراحی با لیزر»
گاهی بیماران بین این دو اصطلاح دچار اشتباه می‌شوند:
لیزر درمانی (Laser Therapy): نوعی فیزیوتراپی غیرجراحی است که با تابش لیزر کم‌انرژی روی پوست، التهاب را کاهش می‌دهد.
جراحی با لیزر: عملی تهاجمی اما کم‌برش است که مستقیماً داخل دیسک انجام می‌شود.
بنابراین اگر هدف درمان ریشه درد و بیرون‌زدگی دیسک باشد، جراحی لیزری مورد نیاز است، نه لیزر درمانی سطحی.
آیا این روش عوارض دارد؟
هر عمل جراحی، هرچند کوچک، ممکن است عارضه داشته باشد. در روش لیزری، احتمال بروز عوارض بسیار پایین است، اما مواردی مانند:
درد موقت در محل ورود سوزن
بازگشت نسبی علائم در آینده
سوختگی جزئی بافت اطراف در صورت عدم دقت کافی
ممکن است رخ دهد. به همین دلیل، انتخاب جراح با تجربه واقعی در جراحی‌های کم‌تهاجمی ستون فقرات اهمیت زیادی دارد.
هزینه جراحی دیسک گردن با لیزر چقدر است؟
هزینه دقیق به عوامل مختلفی بستگی دارد:
نوع و شدت بیرون‌زدگی دیسک
تعداد سطوح درگیر
بیمارستان یا مرکز جراحی
تجهیزات و برند دستگاه لیزر
بیمه و خدمات جانبی
اما معمولاً هزینه آن از فیزیوتراپی بیشتر و از جراحی باز کمتر است. تصمیم‌گیری درباره هزینه باید پس از معاینه و بررسی MRI انجام شود.
چه زمانی باید به جراح مراجعه کرد؟
اگر بیش از ۴ تا ۶ هفته از درمان‌های دارویی و فیزیوتراپی گذشته و هنوز علائمی مانند:
درد شدید گردن و بازو
بی‌حسی یا ضعف در دست‌ها
درد هنگام خوابیدن یا کار روزانه
دارید، وقت آن است که برای ارزیابی تخصصی دیسک گردن به جراح مراجعه کنید. هرچه درمان زودتر انجام شود، شانس بهبودی کامل بیشتر است.
جمع‌بندی
جراحی دیسک گردن با لیزر یک روش کم‌تهاجمی، دقیق و مؤثر است که در بیماران انتخاب‌شده می‌تواند نتایج بسیار خوبی به همراه داشته باشد.
با این حال، تصمیم برای انجام آن باید بر پایه معاینه، تصویربرداری و نظر مستقیم جراح مغز و اعصاب انجام شود.
هدف من همیشه این است که بیمار، آگاهانه و با آرامش تصمیم بگیرد، نه بر اساس تبلیغات یا ترس از عمل جراحی.
اگر دچار درد یا بی‌حسی گردن و دست‌ها هستید، بهترین کار مشاوره حضوری و بررسی کامل وضعیت شماست تا بتوانیم ایمن‌ترین و مؤثرترین روش درمانی را برایتان انتخاب کنیم.
