✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.

مقدمه

در طول سال‌ها فعالیت پزشکی خود بیماران بسیاری را دیده‌ام که با شکایت از درد گردن و علائم ناشی از دیسک گردنی به من مراجعه کرده‌اند. بسیاری از این بیماران قبل از مراجعه، بارها درمان‌های مختلفی را امتحان کرده‌اند اما به دلیل شناخت ناقص از بیماری یا مراجعه دیرهنگام، مشکلات آنها پیشرفت کرده و زندگی روزمره شان مختل شده است. در این مطلب می‌خواهم به زبان ساده توضیح دهم که درد دیسک گردن چگونه است، چه علائمی دارد، چه تفاوتی با دردهای ساده عضلانی دارد و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید.
 

دیسک گردن چیست؟

بین مهره‌های گردن بالشتک‌هایی از جنس غضروف و فیبر وجود دارد که به آنها دیسک گفته می‌شود. دیسک‌ها نقش ضربه گیر دارند و باعث می‌شوند گردن هنگام حرکت انعطاف پذیر باشد. وقتی به دلایلی مانند افزایش سن، حرکات نادرست یا فشار زیاد، دیسک دچار پارگی یا بیرون زدگی شود، روی اعصاب گردن فشار می‌آورد. این فشار منشا اصلی درد دیسک گردن است.

درد دیسک گردن چه ویژگی‌هایی دارد؟

بسیاری از بیماران درد دیسک گردن را با گرفتگی عضلات یا اسپاسم ساده اشتباه می‌گیرند. اما درد دیسک گردن ویژگی‌هایی دارد که آن را از دردهای معمولی متمایز می‌کند:

1. درد تیرکشنده
   برخلاف گرفتگی عضلات که درد محدود به گردن است، در دیسک گردن درد معمولا به دست و شانه تیر می‌کشد. گاهی بیماران آن را به صورت برق گرفتگی یا جریان الکتریکی توصیف می‌کنند.

2. بی حسی یا گزگز
   یکی از علائم شاخص فشار دیسک روی عصب، احساس گزگز، خواب رفتگی یا بی حسی در بازو، ساعد یا انگشتان است.

3. ضعف عضلات دست
   وقتی فشار دیسک شدیدتر می‌شود، علاوه بر درد، ممکن است عضلات دست دچار ضعف شوند و بیمار نتواند اجسام را محکم بگیرد.

4. درد مداوم یا تشدید شونده
   در حالی که دردهای عضلانی معمولا بعد از چند روز استراحت یا ماساژ بهبود می‌یابند، درد دیسک گردن اغلب پایدار است و به مرور شدت پیدا می‌کند.

5. درد با حرکت یا سرفه تشدید می‌شود
   بسیاری از بیماران می‌گویند وقتی گردنشان را خم یا صاف می‌کنند یا هنگام عطسه و سرفه درد به شدت افزایش می‌یابد.

تفاوت درد دیسک گردن با دردهای ساده عضلانی

• درد عضلانی بیشتر به شکل گرفتگی و خشکی است، اما درد دیسک معمولا تیرکشنده و همراه با گزگز است.

• درد عضلانی بعد از استراحت و گرما بهتر می‌شود، ولی درد ناشی از دیسک اغلب پایدار است.

• در درد عضلانی ضعف یا بی حسی دست وجود ندارد، در حالی که در دیسک گردن این علائم شایع است.

چه عواملی باعث بروز دیسک گردن می‌شوند؟

بر اساس تجربه بالینی من، شایع‌ترین علت‌های بروز دیسک گردن عبارتند از:

• وضعیت نادرست گردن هنگام کار طولانی با موبایل و کامپیوتر

• حرکات ناگهانی یا بلند کردن اجسام سنگین

• فرسایش طبیعی ناشی از افزایش سن

• آسیب‌های ناشی از تصادف یا ضربه به گردن

• ضعف عضلات اطراف گردن و بی تحرکی

علائم هشداردهنده دیسک گردن

گاهی بیماران دیر متوجه می‌شوند که دردشان مربوط به دیسک گردن است. این علائم هشدار می‌دهند که باید هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید:

• درد گردنی که بیش از چند هفته ادامه دارد

• درد تیرکشنده به بازو یا انگشتان

• بی حسی یا گزگز مداوم دست‌ها

• ضعف در گرفتن اشیاء یا افتادن اجسام از دست

• سردردهایی که همراه با گردن درد ظاهر می‌شوند

• محدودیت شدید حرکت گردن

تشخیص دیسک گردن

تشخیص این بیماری تنها با شنیدن شرح حال بیمار کامل نمی‌شود. من در مطب معمولا پس از معاینه دقیق عصبی، برای بیمار MRI تجویز می‌کنم. MRI به ما نشان می‌دهد دیسک در کدام مهره آسیب دیده، چه مقدار بیرون زدگی دارد و آیا روی نخاع یا ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کند یا خیر. در برخی موارد نادر از نوار عصب و عضله برای بررسی میزان آسیب عصبی استفاده می‌کنیم.

درمان درد دیسک گردن

درمان این بیماری به شدت علائم و میزان آسیب دیسک بستگی دارد. تجربه من نشان داده بسیاری از بیماران با درمان‌های غیرجراحی بهبود پیدا می‌کنند.

درمان‌های غیرجراحی

• استراحت نسبی و اصلاح وضعیت گردن

• داروهای ضد التهاب و شل کننده عضلانی

• فیزیوتراپی و ورزش‌های تقویتی گردن

• استفاده از گردنبند طبی در دوره‌های کوتاه

• تزریق دارو در اطراف عصب در موارد خاص

درمان جراحی

وقتی دیسک گردن به قدری بیرون زده که باعث ضعف پیش رونده یا بی حسی شدید می‌شود، یا وقتی درد بیمار به هیچ درمانی پاسخ نمی‌دهد، جراحی لازم است. جراحی معمولا به روش‌های کم تهاجمی انجام می‌شود و هدف آن برداشتن فشار از روی عصب است.

تجربه بالینی من از بیماران دیسک گردن

در طول کار بالینی خود بارها بیمارانی دیده‌ام که درد گردن را جدی نگرفته‌اند و ماه‌ها با داروهای مسکن یا ماساژ وقت را تلف کرده‌اند. وقتی به من مراجعه کرده‌اند، دیسک آن‌ها آنقدر پیشرفت کرده که تنها گزینه درمانی جراحی بوده است. در مقابل، بیمارانی که زودتر مراجعه کرده‌اند، اغلب با درمان‌های ساده و غیرجراحی بهبود پیدا کرده‌اند و زندگی عادی خود را ادامه داده‌اند. این تجربه به من نشان داده که آگاهی بیماران نقش مهمی در نتیجه درمان دارد.

پیشگیری از دیسک گردن

هرچند همیشه نمی‌توان جلوی این بیماری را گرفت، اما رعایت چند نکته ساده احتمال بروز آن را کاهش می‌دهد:

• نشستن صحیح پشت میز کار

• پرهیز از کار طولانی با موبایل در وضعیت خم شده

• انجام ورزش‌های کششی و تقویتی گردن

• خوابیدن با بالش مناسب

• اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین به روش غلط

سخن پایانی

درد دیسک گردن با گرفتگی ساده عضلات متفاوت است و باید آن را جدی گرفت. اگر درد گردن شما با بی حسی، گزگز یا ضعف دست همراه است، لازم است حتما توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب یا جراح ستون فقرات معاینه شوید. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع می‌تواند از بروز مشکلات جدی مانند آسیب دائمی عصب جلوگیری کند.

من به عنوان جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات همیشه توصیه می‌کنم بیماران به بدن خود توجه کنند. هر علامتی که بیش از چند هفته ادامه پیدا کند یا کیفیت زندگی شما را مختل نماید، ارزش بررسی دقیق دارد. هدف ما از درمان فقط کاهش درد نیست، بلکه بازگرداندن کیفیت زندگی و جلوگیری از آسیب‌های جدی‌تر است.