✅ این محتوا با نظارت مستقیم آقای دکتر محمدمهدی سلیمانی جراح مغز و اعصاب تولید شده و مورد تایید ایشان می باشد.
مقدمه
دیسک گردن بخشی از ساختمان بین مهره‌ای در ستون فقرات گردنی است که وظیفه جذب ضربه و ایجاد حرکت نرم بین مهره‌ها را بر عهده دارد. زمانی که این دیسک دچار بیرون‌زدگی یا پارگی شود، بسته به شدت و محل فشار بر روی ریشه‌های عصبی یا نخاع، علائم مختلفی ایجاد می‌کند. در شرایط حاد، علائم دیسک گردن می‌توانند ناگهانی، شدید و حتی خطرناک باشند. تشخیص به‌موقع این علائم اهمیت زیادی دارد، زیرا درمان زودهنگام از آسیب دائمی عصبی جلوگیری می‌کند.
درد به‌عنوان علامت اصلی
یکی از بارزترین علائم دیسک گردن حاد، درد شدید گردن است. این درد معمولا:
ناگهانی آغاز می‌شود.
به شانه، بازو یا حتی انگشتان دست انتشار می‌یابد.
با حرکات گردن (به‌خصوص خم یا چرخاندن سر) تشدید می‌شود.
این درد به دلیل فشار دیسک بر روی ریشه عصبی ایجاد می‌شود و معمولا یک‌طرفه است.
بی‌حسی و گزگز در اندام‌ها
بیماران ممکن است دچار بی‌حسی، خواب‌رفتگی یا احساس سوزن‌سوزن شدن در دست یا انگشتان شوند.
اگر دیسک روی ریشه عصبی خاصی فشار وارد کند، محل بی‌حسی متناسب با همان ریشه خواهد بود.
برای مثال، فشار بر ریشه عصب C6 می‌تواند باعث بی‌حسی در انگشت شست شود.
این علامت نشان‌دهنده درگیری عصب است و در مراحل حاد نباید نادیده گرفته شود.
ضعف عضلانی
در دیسک گردن حاد، ضعف عضلات اندام فوقانی می‌تواند ظاهر شود.
فرد ممکن است در گرفتن اشیا یا بالا بردن بازو دچار مشکل شود.
ضعف عضلانی نشانه‌ای هشداردهنده است و بیانگر فشار زیاد بر عصب یا حتی نخاع است.
اگر به درمان توجه نشود، احتمال آسیب دائمی وجود دارد.
محدودیت حرکت گردن
بیمار معمولا گردن خود را بی‌حرکت نگه می‌دارد، زیرا هر حرکت باعث افزایش درد می‌شود.
سفتی گردن و کاهش دامنه حرکتی، نشانه بارزی در موارد حاد است.
این علامت معمولا با اسپاسم عضلات اطراف گردن همراه است.
علائم نخاعی (میلوپاتی گردنی)
در صورتی که بیرون‌زدگی دیسک به نخاع فشار وارد کند، علائم شدیدتری بروز می‌کند:
اختلال در راه رفتن (لرزش پاها، ناپایداری هنگام حرکت)
کاهش تعادل
ضعف و سنگینی هر دو دست یا پا
در موارد پیشرفته‌تر، مشکلات کنترل ادرار و مدفوع
این علائم بسیار مهم و اورژانسی هستند و نیاز به بررسی فوری دارند.
سردرد و سرگیجه
برخی بیماران مبتلا به دیسک گردن حاد دچار:
سردرد پشت سر (ناحیه پس‌سری)
سرگیجه یا احساس عدم تعادل
این علائم به دلیل تحریک اعصاب گردنی و اختلال در خون‌رسانی به مغز بروز می‌کنند.
تفاوت دیسک گردن حاد با مزمن
| ویژگی‌ها | دیسک گردن حاد | دیسک گردن مزمن |
|---|---|---|
| شروع علائم | ناگهانی، اغلب بعد از حرکت یا فشار خاص | تدریجی، در طی ماه‌ها |
| شدت درد | بسیار شدید و ناتوان‌کننده | متوسط تا شدید |
| همراهی با ضعف عضلانی | شایع‌تر | کمتر |
| احتمال علائم نخاعی | بیشتر | کمتر |
چه زمانی مراجعه فوری لازم است؟
اگر هر یک از موارد زیر وجود داشته باشد، باید سریعا به پزشک متخصص مراجعه شود:
ضعف ناگهانی در دست یا پا
بی‌اختیاری یا مشکل در کنترل ادرار و مدفوع
درد شدید گردن که با مسکن معمولی بهبود نمی‌یابد
گسترش بی‌حسی و گزگز به سمت بازو یا انگشتان
تجربه بالینی
در طول سال‌های فعالیت به‌عنوان جراح مغز و اعصاب، بارها مشاهده کرده‌ام که بیماران به دلیل نادیده گرفتن علائم اولیه، با مشکلات جدی‌تری مواجه شده‌اند. در بسیاری از موارد، مراجعه زودهنگام و تشخیص سریع، امکان درمان غیرجراحی را فراهم می‌کند. اما تأخیر در مراجعه می‌تواند منجر به آسیب‌های ماندگار شود.
جمع‌بندی
دیسک گردن حاد می‌تواند با علائمی مانند درد شدید گردن، انتشار درد به دست، بی‌حسی، ضعف عضلانی، محدودیت حرکت، سردرد و حتی علائم نخاعی خود را نشان دهد. تشخیص و درمان سریع توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب و دیسک ضروری است تا از پیشرفت بیماری و آسیب دائمی جلوگیری شود.
